Arsa veya gayrimenkul yatırımı yapmadan önce dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri, imar planı ve imar durumu bilgileridir. Bu iki kavram, bir arazide ne tür yapıların yapılabileceğini, yükseklik, kat sayısı, kullanım amacı gibi birçok kritik detayı belirler. Peki, imar planı ve imar durumu tam olarak nedir? Bu bilgilere nasıl ulaşılır? İşte detaylar:
İmar planı, şehirlerin düzenli ve planlı gelişimini sağlamak amacıyla hazırlanan ve belediyeler ya da ilgili idareler tarafından onaylanan, hukuki geçerliliği olan haritalardır.
Arazinin kullanım amacı (konut, ticaret, sanayi, park, yeşil alan vb.)
Yapılaşma koşulları (maksimum inşaat alanı, kat adedi, çekme mesafeleri)
Yol, meydan, sosyal donatı alanları
Altyapı planları ve ulaşım sistemleri
Kısaca: İmar planı, bir arsanın üzerinde ne tür bir yapı yapılabileceğini ve bu yapının hangi kurallara uyması gerektiğini belirler.
İmar durumu, belirli bir arsanın, yürürlükteki imar planına göre sahip olduğu yapılaşma hakkını gösteren resmi belgedir. Genellikle “imar durumu belgesi” olarak da bilinir.
Yapılaşma türü (konut, ticaret, karma kullanım vb.)
Emsal (KAKS): İnşaat yapılabilecek toplam alan oranı
Taks: Parsel üzerindeki yapı oturum oranı
Maksimum yapı yüksekliği (kat sayısı)
Yapı yaklaşma mesafeleri
Yol genişlikleri
Kısaca: İmar durumu, bir arsanın imar planına göre ne kadar ve nasıl yapılaşabileceğini gösterir.
Arsanın bağlı bulunduğu belediyenin imar ve şehircilik müdürlüğüne giderek, taşınmaza ait imar durumu belgesi alınabilir.
Gerekli bilgiler:
Parsel numarası
Ada numarası
Mahalle adı
Tapu bilgileri
Bazı belediyeler, e-Devlet entegrasyonu ile “İmar Durumu Sorgulama” hizmeti sunmaktadır. Bu sistemde tapu bilgilerini girerek arsanın güncel imar durumuna ulaşabilirsiniz.
Birçok büyükşehir ve ilçe belediyesi, kendi web sitelerinde imar planı haritalarını ve online imar durumu sorgulama ekranlarını sunmaktadır. Bu hizmet üzerinden dijital olarak bilgi alabilirsiniz.
Tapu bilgileri ve kadastro paftaları üzerinden de arsanın konumu ve durumu hakkında ön bilgi edinilebilir. Ancak yapılaşma hakkı sadece imar planından netleşir.
Yanlış yatırım riskini önler: Yapılaşmaya kapalı ya da kısıtlı arsaları satın almaktan kaçınırsınız.
Doğru proje planlaması sağlar: Mimari ve mühendislik projeler, imar koşullarına uygun olarak hazırlanır.
Ruhsat sürecinde sorun yaşanmaz: İmar durumuna uygun olmayan projeler ruhsat alamaz.
Değerleme sürecini etkiler: İmar hakkı olan bir arsanın değeri çok daha yüksektir.
Arsa alımı, inşaat planlaması veya gayrimenkul yatırımı yapmadan önce mutlaka imar planı ve imar durumu incelenmelidir. Bu belgeler, sadece yapılaşma izni değil, aynı zamanda arsanın geleceği hakkında da önemli ipuçları verir. Yetkili kurumlardan resmi yollarla bilgi almak, olası hukuki ve mali risklerin önüne geçmek adına son derece önemlidir.